Neden 1 Ocak?
Yeni yılın başlangıcı olarak 1 Ocak’ı seçme sebebimiz nedir? Ocak ayına özel olan şey ne? Bu tarihi belirleyen kimdir? Gelin, bu soruların cevaplarını birlikte keşfedelim.
Dünya genelinde birçok ülkede yeni yıl, 1 Ocak’ta kutlanır; ancak bu durum tarih boyunca her zaman böyle olmamıştır. Yüzyıllar boyunca, özellikle 25 Mart ve 25 Aralık gibi tarihler, takvimlerin başlangıcını simgeleyen önemli günler olarak öne çıktı. Ancak, yeni yılın 1 Ocak olarak belirlenmesinde önemli bir rol oynayan kişi, Roma Kralı Numa Pompilius’tur. Efsanelere göre, bu Roma kralı, M.Ö. 715-673 yılları arasında Roma cumhuriyet takvimini önemli ölçüde yeniden düzenlemiştir. Böylece, ocak ayı yılın ilk ayı olarak belirlenirken, mart ayı geçerliliğini kaybetmiştir.
Bu değişiklik o dönemde oldukça mantıklıydı; çünkü ocak ayı, Roma tanrısı Janus’un adını taşımaktaydı. İki yüzü olan Janus, geçmişe ve geleceğe bakabilen bir tanrı olarak biliniyordu. Ayrıca, M.Ö. 46’da Julius Caesar tarafından kabul edilen Jülyen takviminde de yılın başlangıç tarihi olarak 1 Ocak tarihi korunmuştur. Julius Caesar’ın bu reformları, Roma İmparatorluğu’nun genişlemesiyle birlikte Jülyen takviminin daha geniş bir kitle tarafından kullanılmasını sağladı.
Ancak, MS 5. yüzyılda Roma İmparatorluğu’nun çöküşüyle birlikte, birçok Hristiyan ülke, takvimlerini dini inançlarını daha iyi yansıtacak şekilde değiştirdi ve 25 Mart ve 25 Aralık, yeni yıl olarak kutlanan yaygın tarihler haline geldi. Zamanla, Jülyen takvimindeki yıllara dair yanlış hesaplamalar, ek değişikliklere ihtiyaç duyulduğunu gösterdi. Bu hataların sonuçları, çeşitli olayların yanlış mevsimlerde yaşanmasına neden oldu. Ayrıca, Paskalya’nın tarihinin belirlenmesinde de sıkıntılar ortaya çıktı.
Bu sorunlar üzerine, Papa XIII. Gregory, 1582 yılında revize edilmiş bir takvim tanıttı. Gregoryen takvimi, 1 Ocak’ı yeni yılın başlangıcı olarak kabul ederken, aynı zamanda artık yıllarla ilgili sorunları da çözmüştür. Fransa, İtalya ve İspanya gibi ülkeler, yeni takvimi hemen benimseyenler arasında yer aldı. Ancak Ortodoks ve Protestan ülkeleri, bu yeni tarihi ve takvimi kabul etmede daha temkinli davrandılar. Örneğin, Amerika ve Büyük Britanya’daki koloniler, 1752 yılına kadar Gregoryen takvimini benimsemediler ve yeni yıl için 25 Mart’ı takip ettiler.
Özetle, yeni yılın başlangıcı, tarihsel ve kültürel birçok sebep nedeniyle 1 Ocak olarak kabul edilmiştir. Ayrıca, Ocak ayı adını Roma tanrısı Janus’tan almıştır.
Kaynaklar: Mental Floss, Britannica
İlginizi çekebilir:
